Bezoekers en bewoners van grote steden kan het niet ontgaan zijn: de flitskoeriers als Gorillas en Getir schieten als paddenstoelen uit de grond. Volgens het Financieele Dagblad zijn er nu vier actief, drie andere spelers zitten op het vinkentouw. In 2021 alleen al is wereldwijd ca. 8,5 miljard in deze markt geïnvesteerd.
Het concept van deze bedrijven is grotendeels vergelijkbaar; je kunt dagelijkse boodschappen middels een app bestellen, waarna deze in recordtempo bij je worden thuisbezorgd. Om die belofte waar te kunnen maken zijn grote aantallen studenten ingehuurd, die- bij gebrek aan werk- op straat of in een duister distributiecentrum, een dark store, rondhangen. De vraag is in welke behoefte deze bedrijven voorzien? In de stad zijn binnen loopafstand meerdere supermarkten met een uitgebreid assortiment te vinden, die – uitgezonderd corona- maatregelen- in de regel van vroeg tot laat, ook in het weekeinde, open zijn.
Ben je te lui om er zelf op uit te gaan, dan is er keus genoeg om je spullen thuis te laten bezorgen via Albert.nl, Picnic of de Jumbo bezorgservice. Wie zit er dan nog te wachten op een snelle bezorging van een paar boodschappen? Hooguit studenten die op vrijdagnacht plots tekort aan bier hebben, een verliefd paartje zonder condooms of een moeder wier kerstdiner wegens gebrek aan een avocado dreigt te mislukken. Of wellicht die hardwerkende Zuidas- advocaat die zijn leven niet goed georganiseerd heeft? Het beeld is daarbij de gemiddelde bestelling maar een handvol artikelen omvat. Een volle boodschappentas past immers ook niet in die rugzak.
‘Trendy’ maaltijdbezorgers
De opkomst van dit soort diensten doet sterk denken aan die van de maaltijdbezorgers van een paar jaar geleden. Startups als Deliveroo en Foodora wilden meeliften op het vermeende succes van Thuisbezorgd.nl. Dat werd een bloedbad: hoge investeringen in marketing en flexwerkers resulteerden uiteindelijk in een shake-out. Het merendeel van deze bedrijven is gestopt of heeft zich laten overnemen door de concurrent. De overgebleven spelers lukt het nauwelijks om winst te maken.
(On)gegronde investeringsbeslissing
Het is voor de flitskoeriers wachten op een dergelijke shake-out. Voor ons als bedrijfskundigen en strategen is de vraag interessant op basis van welke gegevens, aannames en verwachtingen wijze mensen besloten hebben fors te investeren in dergelijke startups? Ik was er niet bij, maar ik stel me een sessie voor waarbij vooral kwalitatieve termen over tafel gingen. Open deuren als: “we gaan naar een service- maatschappij”, “jongeren willen instant bediend worden en niet wachten om hun behoeftes te bevredigen”, “we leven in een 24-uurseconomie”, gemak dient de men” en andere kreten werden druk gebezigd.
Ook voor de achterkant, het benodigde personeel, zullen dergelijke statements gemaakt zijn: “jongeren zijn liever actief in de buitenlucht dan schappenvullend in de supermarkt”, “tijdens het wachten op een bestelling kunnen de koeriers lekker studeren” en ga zo maar door. Een sessie vast uitmondend in de klassieke SWOT-matrix waarbij vooral de kansen en sterktes van het concept naar voren kwamen.
Allemaal niet slecht, maar voor een grondige investeringsbeslissing niet voldoende. Want daarbij dienen ook kwantitatieve vragen gesteld en beantwoord te worden: Hoe groot is de doelgroep nou echt? Wie wil en vooral kan er op den duur fors meer betalen voor dagelijkse boodschappen, of blijft het bij die ene avocado per klant per maand? Bij hoeveel bestellingen draaien we eigenlijk quitte? Hoeveel studenten zijn bereid om door weer en wind de stad door te fietsen met één pot pindakaas in hun rugzakje?
De vraag dringt zich op of de beslissers niet de klassieke fout maken door hun eigen omgeving, hun ‘bubbel’, leidend laten zijn. De meesten zijn hoogopgeleide en drukke veelverdieners die niet op een eurootje meer of minder hoeven te kijken. Dat is echter buiten de drukke binnensteden een niet al te grote groep. Het merendeel van de consumenten kijkt nog wel op een dubbeltje meer of minder, om nog maar te zwijgen over de vele bezoekers van de voedselbanken. Vooralsnog lijken deze startups vooral te profiteren van een extreem lage rentestand, die maakt dat investeerders radeloos op zoek zijn naar rendement en daar hoge risico’s voor willen nemen.
Businessmodel
De tijd zal het leren of het één van de flitsbedrijven gaat lukken een winstgevend businessmodel neer te zetten en hoeveel waarde dan inmiddels al is verdampt. Ondertussen is het perfect studiemateriaal voor de post-hbo module Strategisch Management. Daar richten we ons namelijk zowel op de creatieve als op de rationele kant van strategievorming en leren we zowel kwalitatieve als kwantitatieve vragen te stellen en op zoek te gaan naar de antwoorden. Met andere woorden: een goed idee is goud waard, maar dan wel degelijk en met feiten onderbouwd!
-François Van Heurn, docent Strategisch Management
Meer leren over Strategisch Management? Bekijk de module of neem contact met ons op via contact@bkou.nl. We nemen dan zo snel mogelijk contact met je op om een adviesgesprek in te plannen. In dat gesprek kijken we of de opleiding bij je past en kun je al je vragen stellen. Je kunt ook rechtstreeks een adviesgesprek aanvragen.
