“Nothing in life is to be feared, it is only to be understood” (Marie Curie). Een prachtige uitspraak in het kader van radioactiviteit waarvan Marie Curie aan de wieg stond. Maar wat als je als leider ineens in figuurlijke vorm radioactiviteit in je team tegenkomt? Er lekt bijvoorbeeld veel energie naar onderhuids gedoe, mensen lijken niet in beweging te komen en je begrijpt eigenlijk niet wat het probleem is waardoor er steeds weer op de rem getrapt wordt. Intussen krijg je er zelf soms ook een punthoofd van. Hoe geef je leiding aan deze onderstroom?

Wat is die onzichtbare maar voelbare onderstroom?
Het fenomeen onderstroom wordt omschreven als de minder concrete realiteit van gedoe, gesprekken, cultuur en gebruiken in een organisatie of team. We weten allemaal dat het er is alleen is het vaak lastig om er goed mee om te gaan omdat het veel oproept. Gebrek aan inzicht in de onderstroom leidt daarom vaak tot incorrecte conclusies over het zichtbare gedrag in de bovenstroom en dus ook tot niet werkende interventies.
Om anderen te kunnen bewegen, moet je zelf bewogen zijn
Leidinggeven aan de onderstroom vraagt dus iets anders van je. In eerste instantie van jou als leider in het verkennen wat er gebeurt in jouw persoonlijke onderstroom als je leiding geeft. En vervolgens ontdek je wat je hierin met je team kunt doen. Tijdens de module Teammanagement en Leiderschap besteden we een dag aan die dingen die je tegenkomt in het leidinggeven waar jij een punthoofd van krijgt of soms zelfs van wakker ligt.
Impliciet cv
Zo beschreef Sam, een van de studenten uit de module, hoe hij van huis uit veel waarde hecht aan harmonie en heel ongemakkelijk en zelfs angstig wordt van conflict in zijn team. We deden een werkvorm rondom het verkennen van je ‘impliciet cv’. Naast ons expliciete cv van opleiding en werkervaring hebben we ook een impliciet cv wat iets zegt iets over jouw ervaringen in contact met anderen, over je opvoeding, waarden en normen, maar ook je ‘zere plekken’ die je door de jaren heen en door je leven heen hebt opgelopen.
Vertaald naar leiderschap zou er op jouw impliciet cv kunnen staan waardoor jij getriggerd raakt, hoe je omgaat met autoriteit, hoe je samenwerkt, hoe je contact aangaat of uit de weg gaat en welke existentiële behoeften je meeneemt naar het werk.
Beweging in brein, hart en lijf
Daar waar we ons niet bewust zijn van hoe ons impliciet cv meedoet in ons gedrag als leider, kunnen we werken aan de onderstroom van het team wat we willen, en werken we soms zelfs tegen op het resultaat wat je wilt bereiken. Sam werd zich tijdens de module bewust van zijn impliciet cv en leerde zelfregulatietechnieken die hij kon inzetten bij zijn angst voor conflict waardoor hij nu doelbewust ander gedrag kon inzetten.
Met groot resultaat. Het conflict in het team kreeg voor het eerst ruimte en daarmee ook ruimte om zichzelf op te lossen. En daarmee ontstond er rust in de relatie in het team en ruimte voor de taak.
-Janita Moes, docent
De onderstroom is een belangrijk thema in de post-hbo-module Leiderschap en Teammanagement. Meer weten? Vraag Vraag een persoonlijk adviesgesprek aan en ontdek of de opleiding bij je past.