Binnenkort start de module Leiderschap en Teammanagement weer. Leiderschap in deze tijd is “hot”. Bij deze een voorproefje met als voorbeeld Jan, een teamleider.
Jan ken ik al jaren. Hij is een ervaren teamleider in een groot installatiebedrijf. “Weet je wat het is? Elke dag is er een en we maken er gewoon wat van.” Ik ken Jan lang genoeg om te weten dat ie ondanks zijn positiviteit, ook regelmatig wakker ligt van alles wat ie tegenkomt. In zijn afdeling worden producten gemaakt, deels met de handen, deels met robots. Een deel van zijn technische mensen werkt thuis. Jan heeft de neiging eerst te klagen: zijn monteurs melden zich regelmatig ziek. Er worden te veel fouten gemaakt, waardoor klanten klagen. En toch, ondanks alle perikelen blijft Jan optimistisch en positief en weet als geen ander dat zijn voorbeeldbedrag “key” is voor de sfeer, het welbevinden en de kwaliteit van het werk.
Leiderschap anno 2022
Jan is een metafoor voor het leiderschap dat anno 2022 nodig is: enerzijds stevig en duidelijk, en anderzijds empathisch en coachend waar nodig. In de module ‘Leiderschap en Teammanagement’ wordt onder andere het recente boek van Jitske Kramer behandeld: “Werk heeft het gebouw verlaten” (2020). We maken dankbaar gebruik van de inzichten, tips en oefeningen. In lijn van Jan geeft Jitske onder andere aan: “Het is belangrijk oog te hebben voor de individuele mensen in je team en daarbuiten. Mensen creëren patronen in hun doen en laten. Wanneer je deze kunt zien en duiden, wordt het gemakkelijker te bepalen wat de volgende stap moet zijn om je team sterker te maken.” Jan had snel door dat door het vele thuiswerk een groep vereenzaamde. Jan zei: “Het waren vooral die jonge gasten die urenlang achter dat scherm zaten. Ik belde ze gewoon vaker op dan normaal en vroeg door hoe het met ze ging en daarna nog een keer: hoe gaat het echt met je? Nou en dan ontstaat er een goed gesprek en hoor veel meer dan alleen maar ‘goed hoor’.”
Leiderschap: een vak, een ambacht
Jan loopt al jaren mee. Voor hem is leiderschap iets wat je leert door het veel te doen, te ervaren. Voor Jan is dit ‘ervaringskennis. Elke dag is er een. Jan heeft de gave om zichzelf kwetsbaar op te stellen door bijvoorbeeld te vragen: “Geef mij eens feedback op dat akkefietje” of aan te geven dat ie zelf ook twijfelt, maar dat hij er goed over heeft nagedacht en tot een oplossing is gekomen. Jan: “Het is een kwestie van eerlijkheid en integriteit en goed kijken naar wat er aan de hand is. Iedereen besteedt elke dag kostbare tijd en energie in het bedrijf en dan verdient ieder er ook met plezier te zijn, met enthousiasme te werken.”
Stevig leiderschap
Als het gaat om Jan als leider, gaat het om een mix van competenties die nodig zijn. Het gaat om de drieslag: kennis, vaardigheden en attitude. Gelukkig voor Jan, voor zijn team is hij levenservaren, gelooft hij in de impact op de werkvloer zelf, leert hij snel en stelt hij zich kwetsbaar op. Dat scheelt. Jan is wel wat ‘zuur’ geworden, maar daar kan hij overheen stappen als hij weer perspectief ziet. Dat wat hij moet gaan doen zal soms eenvoudig zijn, soms lastig. Eenvoudig omdat het praktische tips zijn waarmee hij direct ziet dat het effect heeft. Lastig, omdat hij van de ingesleten karresporen af moet en het echt anders moet gaan zien en aansturen. Onlangs gaf Jan aan: “Ik heb het even op een bierviltje geschreven, maar volgens mij moet een leider ‘stevig zijn.” En voordat ik snel met een tegenantwoord kwam zei hij: “Stevig, Dat staat voor: St voor stimulerend zijn; de e voor ‘empathisch’; de v voor ‘visie’; de i voor “integer” en de g voor ‘gericht’. Kortom, volgens Jan, en daar ben ik het mee eens, hebben we behoefte aan leidinggevenden die ergens voor staan, een visie hebben en zich bewust zijn van de invloed die ze hebben op hun mensen.
Performance- en resultaatgericht
De definitie van performancegericht werken is volgens EMC Performance: “Het inrichten van de werkomgeving als leersituatie dan wel het werk naar de leersituatie brengen, zodat het individueel leren en teamleren leidt tot prestatieverbetering.” In het voorbeeld van Jan: hij richt zich op de werkvloer en wat ervoor nodig is om verbeteringen aan te brengen. Een goede leidinggevende is aldus gericht op de performance, de kwaliteit van het werk op de werkvloer, en handelt daar ook naar. Het leiderschap is daarin faciliterend en richtinggevend. Jitske Kramer zegt daarover (blz. 73): “In deze toch wel verwarrende en zoekende tijden, is er grote behoefte aan duidelijkheid, sturing en controle. Leiders die echter te veel vragen naar bewijs en overzichten en takenlijstjes voeren de werkdruk in het team onnodig op en verspreiden bovendien een gevoel van wantrouwen. Focus je als leidinggevende op het ‘wat’ en minder op het ‘hoe’. Ga na of het doel en de prioriteiten duidelijk zijn en laat je medewerkers vrij in hoe ze dit oppakken. Stuur op output en wees bereikbaar voor vragen, maar voorkom dat je in de weg staat. Faciliteer het proces, maar neem het niet over.” Dank je wel Jan, dank je wel Jitske.
-Hans Prinsen, docent
Meer leren over Leiderschap en Teammanagement? Bekijk de module of neem contact met ons op via contact@bkou.nl. Een van onze adviseurs neemt dan zo snel mogelijk contact met je op om een adviesgesprek in te plannen. In dat gesprek kijken we of de opleiding bij je past en kun je al je vragen stellen. Je kunt ook rechtstreeks een adviesgesprek aanvragen.
