Wat houdt het model van mandaat en verantwoordelijkheid in?
Het model maakt onderscheid tussen mandaat en verantwoordelijkheid. Twee woorden die in de praktijk vaak door elkaar worden gebruikt, maar die wezenlijk verschillend zijn:
- Mandaat gaat over de bevoegdheid: wat mag iemand beslissen of uitvoeren?
- Verantwoordelijkheid gaat over de aansprakelijkheid: waarvoor wordt iemand aangesproken als het misgaat?
Een medewerker kan dus verantwoordelijk zijn voor een resultaat, maar geen mandaat hebben om zelfstandig beslissingen te nemen. Dat wringt. Andersom kan iemand wel mandaat krijgen, maar zonder dat de verantwoordelijkheid duidelijk is. Dan ontstaan er gaten in de uitvoering.
De kern van het model: de juiste balans
Het model laat zien dat mandaat en verantwoordelijkheid altijd met elkaar in balans moeten zijn. Wie verantwoordelijkheid draagt, moet ook de juiste middelen en beslissingsbevoegdheden (mandaat) hebben. En wie mandaat krijgt, moet weten waarop hij of zij kan worden aangesproken.
Voorbeeld uit de praktijk
Stel, je bent manager van een projectteam dat een nieuwe klant moet binnenhalen. Je geeft een teamlid de verantwoordelijkheid om de offerte op tijd klaar te hebben. Maar als dit teamlid niet de vrijheid (mandaat) heeft om met de klant te overleggen over aanpassingen in de prijs of voorwaarden, dan kan hij zijn verantwoordelijkheid niet waarmaken. Het resultaat: vertraging, fouten of frustratie.
Een betere aanpak: geef dit teamlid niet alleen de verantwoordelijkheid voor de offerte, maar ook het mandaat om binnen afgesproken kaders zelf keuzes te maken. Zo koppel je mandaat en verantwoordelijkheid direct aan elkaar.
Waarom dit model belangrijk is voor leiderschap
Voor (aankomend) managers en professionals die zich willen ontwikkelen, is dit model een waardevol kompas. Het helpt om:
- Duidelijker te communiceren over taken en verwachtingen.
- Vertrouwen en eigenaarschap in teams te vergroten.
- Effectiever te sturen op resultaten zonder te verzanden in micromanagement.
In de praktijk maakt dit het verschil tussen een team dat blijft hangen in discussies en een team dat echt vooruitkomt.
Leer dit toepassen in de post-hbo Bedrijfskunde
Het model van mandaat en verantwoordelijkheid is geen theoretisch concept dat je in een lade stopt; het is direct toepasbaar in je werkpraktijk. Tijdens onze post-hbo-opleiding Bedrijfskunde leer je hoe je dit model en andere managementmodellen concreet inzet om effectiever leiding te geven en betere resultaten te behalen.
Wil je ontdekken hoe dit model jouw leiderschap kan versterken? Plan nu een persoonlijk adviesgesprek in en ontdek of de opleiding Bedrijfskunde bij je past, of schrijf je direct in.
-Gert Jan Schop, directeur en docent
